Kwarts vs. Mechanische Horloges

Met de globalisering en voornamelijk de inbreng van landen uit Zuid-Oost Azië op de horlogemarkt is er duidelijk een nieuw trend zichtbaar. Het aandeel Japans quartz horloges is gigantisch gestegen wat geresulteerd heeft in een relatieve daling van het aandeel hoogwaardige, mechanische horloges. Wat zijn de verschillen tussen quartz en mechanische uurwerken en hoe in hoeverre is dit waarneembaar? In feite zijn beide types hoofdzakelijk te herkennen aan de bewegingen van de wijzers, maar dat kan pas verklaard worden als je de kern van het horloge doorgrondt.

Mechanische Horloges

• De wijzers lijken continu in beweging te zijn, waardoor de wijzers niet tiksgewijs, maar in een vloeiende beweging het tijdstraject doorlopen.
• Jaarlijks (of vaker) onderhoud nodig, omdat alles intern soepel moet blijven draaien. Bovendien is er sprake van een interactie tussen allerlei kleine (en kwetsbare) onderdelen, waardoor er zich vaker problemen voordoen dan bij een kwarts horloge het geval is.
• Dit type heeft als kenmerk dat de energie niet voortkomt uit een batterij, maar met veerkracht. Deze energie wordt opgeslagen en via een complexe interactie tussen veer en andere componenten gereguleerd.

Quartz Horloges

• Geen vloeiende beweging van de wijzers, maar de tijd lijkt letterlijk te verspringen (tiks)
• Nauwelijks onderhoud nodig met uitzondering van de batterij die op een gegeven moment vervangen moet worden.
• Weinig technisch vakmanschap vereist om dit type uurwerken te maken.
• De energiebron is de fysieke 'batterij': De batterij geeft een elektrische stroom aan een kwarts kristral, waardoor er een trilling ontstaat die het tikken van de wijzers aanzet. Dit is een relatief eenvoudige koppeling waarbij er slechts een paar componenten van essentieel zijn.

Mechanisch | Handmatig vs. Automatisch

Er zijn twee soorten mechanische horloges. Er wordt (evenals in de autowereld) onderscheid gemaakt dus handmatig mechanisch of een automaat. Daarbij is de handmatige variant het meest traditioneel en deze moeten (logischerwijs) handmatig opgewonden worden. De energie wordt opgewerkt door aan de kroon te draaien waarbij die draaikracht (die gewonnen wordt door het op te winden) wordt omgezet in energie voor het uurwerk. De hoofdveer zal langzaam via allerlei andere componenten energie afgeven en daarbij weer 'ontwinden'. Menselijke inspanningen zijn bij dit type dus een 'must' om het uurwerk draaiende te houden. Hoe vaak je moet draaien hangt af van de gangreserve. Zo zijn er horloges die dagelijks opgewonden moeten worden, maar er zijn er ook die vijf dagen op één opwindsessie kunnen teren. Bij een automatisch uurwerk is er sprake van 'self-winding'. Het horloge genereert dus zelf de energie die nodig is om de wijzers door te laten 'stromen'. Hierbij worden de dagelijkse bewegingen van de drager door het horloge gebruikt (bewegingsenergie) en opgeslagen. Dit type horloge zal dus alleen functioneren als hij met regelmaat gedragen wordt en niet ergens in een doosje belandt.

Semi-Mechanisch / Semi-Quartz?

Bovendien is er een periode geweest (grofweg tussen 1960 en 1980) waarin er allerlei 'overgangsuurwerken' op de markt kwamen. Bijvoorbeeld de Precidrive uurwerken van Bulova die proberen om het beste van kwarts en mechanisch te combineren met als doel om een extreem precies uurwerk te realiseren. Het constante van kwarts in combinatie met het charmante en intrigerende mechanische aspect. Bij deze uurwerken loopt een quartz zoals een automaat. Daartegenover staat de Seiko Meca quartz waar de chronograaf loopt als een mechanische chronograaf. Ook Rolex speelde in op deze hype met haar transistor uurwerkjes.